Η συγκλονιστική μαρτυρία (βίντεο) του πιλότου του ΝΙΚΗ 3 (Noratlas)
Σωτήρη Στέφα
Του Απόστολου Τομαρά
στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κύπρου
Τι και αν έχουν περάσει σαράντα ένα χρόνια από το μαύρο καλοκαίρι του 1974, οι μνήμες και οι θύμισες παραμένουν τόσο ζωντανές, τόσο νωπές, λες και ο χρόνος δεν γύρισε σελίδα.
Το μυαλό όσων έζησαν τα τραγικά γεγονότα, αλλά και των νεότερων ως μια νομοτελειακή ανάγκη γυρίζει πίσω, για να βιώσει και πάλι την απαρχή της πιο τραγικής πτυχής στη σύγχρονη ιστορία του τόπου.
Η φετινή θλιβερή επέτειος αποκτά ιδιαίτερη σημασία, μιας και θα φέρει στο φως τα σημάδια ενός τραγικού περιστατικού, που, αν και γνωστό, παραμένει καλά θαμμένο δίπλα από το παλαιό αεροδρόμιο Λευκωσίας.
Ο Τύμβος της Μακεδονίτισσας, μνημείο θυσίας και ηρωισμού των ελλήνων που έπεσαν μαχόμενοι το καλοκαίρι του 74, θα αποκαλύψει μετά από σαράντα ένα χρόνια, ότι μια χούφτα έλληνες προσπάθησαν να διασώσουν την ηχηρή απουσία της Ελλάδας, δίνοντας την ζωή τους για την τιμή των όπλων. Την Δευτέρα ξεκινούν οι εργασίες εκταφής του ΝΙΚΗ 4, που θάφτηκε εκεί το πρωινό της 22ας Ιουλίου.
Η αποκάλυψη της ανεπίσημης μέχρι σήμερα εμπλοκής της Ελλάδας κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής, όπως δήλωσε στην «Κ» ο Φώτης Φωτίου, Επίτροπος για Ανθρωπιστικά Θέματα, πέρα από νομικό και πολιτικό θέμα είναι και ανθρωπιστικό.
Από τους 33 νεκρούς καταδρομείς και αεροπόρους έχουν εντοπιστεί στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας και ταυτοποιηθεί τα οστά 13ων καταδρομέων.
Οι πληροφορίες που έχουν οι αρχές της Δημοκρατίας είναι ότι μαζί με το Noratlas στον Τύμβο έχουν ταφεί οι υπόλοιποι καταδρομείς που αγνοούνται.
Η συγκλονιστική μαρτυρία του πιλότου του ΝΙΚΗ 3
Μετά από 41 χρόνια ξεκινούν οι εργασίες εκταφής του ΝΙΚΗ 4
Τι και αν έχουν περάσει σαράντα ένα χρόνια από το μαύρο καλοκαίρι του 1974, οι μνήμες και οι θύμισες παραμένουν τόσο ζωντανές, τόσο νωπές, λες και ο χρόνος δεν γύρισε σελίδα.
Το μυαλό όσων έζησαν τα τραγικά γεγονότα, αλλά και των νεότερων ως μια νομοτελειακή ανάγκη γυρίζει πίσω, για να βιώσει και πάλι την απαρχή της πιο τραγικής πτυχής στη σύγχρονη ιστορία του τόπου.
Η φετινή θλιβερή επέτειος αποκτά ιδιαίτερη σημασία, μιας και θα φέρει στο φως τα σημάδια ενός τραγικού περιστατικού, που, αν και γνωστό, παραμένει καλά θαμμένο δίπλα από το παλαιό αεροδρόμιο Λευκωσίας.
Ο Τύμβος της Μακεδονίτισσας, μνημείο θυσίας και ηρωισμού των ελλήνων που έπεσαν μαχόμενοι το καλοκαίρι του 74, θα αποκαλύψει μετά από σαράντα ένα χρόνια, ότι μια χούφτα έλληνες προσπάθησαν να διασώσουν την ηχηρή απουσία της Ελλάδας, δίνοντας την ζωή τους για την τιμή των όπλων. Την Δευτέρα ξεκινούν οι εργασίες εκταφής του ΝΙΚΗ 4, που θάφτηκε εκεί το πρωινό της 22ας Ιουλίου.
Η αποκάλυψη της ανεπίσημης μέχρι σήμερα εμπλοκής της Ελλάδας κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής, όπως δήλωσε στην «Κ» ο Φώτης Φωτίου, Επίτροπος για Ανθρωπιστικά Θέματα, πέρα από νομικό και πολιτικό θέμα είναι και ανθρωπιστικό.
Από τους 33 νεκρούς καταδρομείς και αεροπόρους έχουν εντοπιστεί στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας και ταυτοποιηθεί τα οστά 13ων καταδρομέων.
Οι πληροφορίες που έχουν οι αρχές της Δημοκρατίας είναι ότι μαζί με το Noratlas στον Τύμβο έχουν ταφεί οι υπόλοιποι καταδρομείς που αγνοούνται.
Η συγκλονιστική μαρτυρία του πιλότου του ΝΙΚΗ 3
Στις 19 Ιουλίου 1974 προτού εκδηλωθεί η τουρκική εισβολή, ο Σωτήρης Στέφας, πιλότος των μεταγωγικών Noratlas, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Κύπρο, θυμάται πως εσπευσμένα διέκοψε την καλοκαιρινή του άδεια και επέστρεψε στην αεροπορική βάση Ελευσίνας.
«Είχα πάρει άδεια και ήμουν στο Κιάτο (κωμόπολη στην Κορινθία) και παραθέριζα με την οικογένεια μου. Έρχεται η αστυνομία στις 19 Ιουλίου το βράδυ και μου λέει τρέξε στη βάση σου. Περνώ το αυτοκίνητο και έρχομαι εδώ και βλέπω να γίνεται χαμός».......
Από την Ελευσίνα ο έλληνας πιλότος μεταβαίνει στην αεροπορική βάση Σούδας στις 21 Ιουλίου μην γνωρίζοντας την αποστολή στην οποία θα συμμετείχε. «Κανένας δεν ήξερε να μας πει τίποτα.
Πήγαμε στην καντίνα και μεταξύ τσιγάρου και καφέ συζητούσαμε και λέγαμε η αποστολή μας θα είναι, οπωσδήποτε η Κύπρος. Τώρα τι θα μεταφέραμε δεν γνωρίζαμε». Ο Σωτήρης Στέφας ήταν τελικά ένας από τους 15 πιλότους που τα μεσάνυχτα της 21ης προς 22ας Ιουλίου πέταξαν προς την Κύπρο.
«Είχα πάρει άδεια και ήμουν στο Κιάτο (κωμόπολη στην Κορινθία) και παραθέριζα με την οικογένεια μου. Έρχεται η αστυνομία στις 19 Ιουλίου το βράδυ και μου λέει τρέξε στη βάση σου. Περνώ το αυτοκίνητο και έρχομαι εδώ και βλέπω να γίνεται χαμός».......
Από την Ελευσίνα ο έλληνας πιλότος μεταβαίνει στην αεροπορική βάση Σούδας στις 21 Ιουλίου μην γνωρίζοντας την αποστολή στην οποία θα συμμετείχε. «Κανένας δεν ήξερε να μας πει τίποτα.
Πήγαμε στην καντίνα και μεταξύ τσιγάρου και καφέ συζητούσαμε και λέγαμε η αποστολή μας θα είναι, οπωσδήποτε η Κύπρος. Τώρα τι θα μεταφέραμε δεν γνωρίζαμε». Ο Σωτήρης Στέφας ήταν τελικά ένας από τους 15 πιλότους που τα μεσάνυχτα της 21ης προς 22ας Ιουλίου πέταξαν προς την Κύπρο.
Ο ίδιος θυμάται πως δόθηκε η κωδική ονομασία ΝΙΚΗ. «Το όνομα ΝΙΚΗ δόθηκε από ένα - δυο χειριστές που είπανε «πώς θα ονομάσουμε την αποστολή»; Και επειδή πάλλετο στις καρδιές μας η εθνική συνείδηση και θεωρούσαμε την Κύπρο πατρίδα μας δώσαμε το όνομα ΝΙΚΗ».
Η επιχείρηση ΝΙΚΗ ξεκίνησε στις 10.30 μμ της 21ης Ιουλίου 1974. Από την Σούδα τη βραδιά εκείνη κατάφεραν και απογειώθηκαν 15 Noratlas, μεταφέροντας την 1 Μοίρα Καταδρομών από το Μάλεμε της Κρήτης.
Τα 15 Noratlas έφεραν τον κωδικό, ΝΙΚΗ και τον αριθμό σειράς απογείωσης. Το μεταγωγικό αεροσκάφος του Στέφα το ΝΙΚΗ 3 απογειώθηκε από την Σούδα στις 10.40 μμ της 21ης Ιουλίου.
«Βογκώντας το αεροπλάνο ξεκόλλησε και περάσαμε τα βουνά της Σούδας και μετά πετώντας χαμηλά στην θάλασσα με σβηστά τα φωτά πλεύσης πηγαίναμε για την Κύπρο. 500 πόδια από την θάλασσα χαμηλά για να μη μας βλέπουν τα ραντάρ.
Στα μισά της διαδρομής εγώ έπαθα βλάβη στον αριστερό κινητήρα. Κανονικά έπρεπε να ματαιώσω και επειδή ήμουν κάθετα της Ρόδου έπρεπε να είχα πάει στη Ρόδο να προσγειωθώ. Όμως δεν έκανα αυτό, η συνείδηση μου έλεγε να πάω έστω και με ένα κινητήρα.
Βεβαίως με κίνδυνο να πάρω στον λαιμό μου 34 ψυχές». Πάνω από την Ρόδο με κατεύθυνση την Λευκωσία ένα κινητήρα η μοίρα κατά τραγικό τρόπο του έπαιξε ένα ευχάριστο παιχνίδι που όμως έμελε να τον σημαδέψει.
«Με ένα κινητήρα το μόνο που έκανα ήταν να ελαττώσω ταχύτητα από τα 150 στα 125 και συνέχισα την αποστολή μου. Ενημέρωσα όμως τους από πίσω και μάλιστα τον μακαρίτη Παναγόπουλο, ήταν το ΝΙΚΗ 4 και με ακολουθούσε.
Του λέω, Βασίλη, έχω βλάβη στον αριστερό κινητήρα, έχω ελαττώσει την ταχύτητα μου κοίταξε όταν περάσεις, να μην συγκρουστούμε». Τελικά το ΝΙΚΗ 4 του Βασίλη Παναγόπουλου προσπέρασε το ΝΙΚΗ 3 του Σωτήρη Στέφα λίγο πριν το τελικό προορισμό.
Όπως θυμάται ο βετεράνος πιλότος η υποδοχή των Noratlas έγινε εν μέσω καταιγιστικών πυρών. Πριν την προσγείωση στο δίαυλο 27 του αεροδρομίου Λευκωσίας ο Στέφας γίνεται αυτόπτης μάρτυρας του πιο τραγικού συμβάντος της επιχείρησης ΝΙΚΗ.
«Όπως βύθισα ήταν στη Μακεδονίτισσα βλέπω μια μεγάλη φωτιά κατάλαβα ότι ήταν αεροσκάφος. Ήταν το ΝΙΚΗ 4 το έμαθα αργότερα. Ανατρίχιασα που είδα το θέαμα με τις φλόγες».
Σε διαδικασία προσγείωσης, το ΝΙΚΗ 3 δέχεται και αυτό ένα βλήμα, όμως για καλή του τύχη, όπως μας εξομολογήθηκε ο έλληνας πιλότος, στον κινητήρα που είχε πάθει βλάβη. Ο Στέφας τελικά κατάφερε και προσγείωσε το ΝΙΚΗ 3.
Επί εδάφους θα συνειδητοποιήσει το μέγεθος της τραγωδίας. «Εκεί που πηγαίναμε βλέπω ένα αεροσκάφος να προσγειώνεται και να έρχεται καταπάνω μας. Ήταν το ΝΙΚΗ 6. Λέω αυτός ή στα λάστιχα την έχει φάει ή στο πιλοτήριο.
Τρέχω προς το αεροπλάνο και βγαίνει το πλήρωμα. Λέω παιδιά είστε εντάξει το Cargo ήταν γεμάτο αίματα.
Τι είχε γίνει. Το βλήμα είχε περάσει στο μέσον και όπως είχαν τα οπλικά τους συστήματα εξαγάγει το βλήμα στο κέντρο του Cargo και αυτοί που καθόντουσαν φάγανε τα θραύσματα. Άλλοι μείνανε στο τόπο και άλλοι, τραυματίσθηκαν».
Η υποδοχή των noratlas
Η επιχείρηση ΝΙΚΗ ξεκίνησε στις 10.30 μμ της 21ης Ιουλίου 1974. Από την Σούδα τη βραδιά εκείνη κατάφεραν και απογειώθηκαν 15 Noratlas, μεταφέροντας την 1 Μοίρα Καταδρομών από το Μάλεμε της Κρήτης.
Τα 15 Noratlas έφεραν τον κωδικό, ΝΙΚΗ και τον αριθμό σειράς απογείωσης. Το μεταγωγικό αεροσκάφος του Στέφα το ΝΙΚΗ 3 απογειώθηκε από την Σούδα στις 10.40 μμ της 21ης Ιουλίου.
«Βογκώντας το αεροπλάνο ξεκόλλησε και περάσαμε τα βουνά της Σούδας και μετά πετώντας χαμηλά στην θάλασσα με σβηστά τα φωτά πλεύσης πηγαίναμε για την Κύπρο. 500 πόδια από την θάλασσα χαμηλά για να μη μας βλέπουν τα ραντάρ.
Στα μισά της διαδρομής εγώ έπαθα βλάβη στον αριστερό κινητήρα. Κανονικά έπρεπε να ματαιώσω και επειδή ήμουν κάθετα της Ρόδου έπρεπε να είχα πάει στη Ρόδο να προσγειωθώ. Όμως δεν έκανα αυτό, η συνείδηση μου έλεγε να πάω έστω και με ένα κινητήρα.
Βεβαίως με κίνδυνο να πάρω στον λαιμό μου 34 ψυχές». Πάνω από την Ρόδο με κατεύθυνση την Λευκωσία ένα κινητήρα η μοίρα κατά τραγικό τρόπο του έπαιξε ένα ευχάριστο παιχνίδι που όμως έμελε να τον σημαδέψει.
«Με ένα κινητήρα το μόνο που έκανα ήταν να ελαττώσω ταχύτητα από τα 150 στα 125 και συνέχισα την αποστολή μου. Ενημέρωσα όμως τους από πίσω και μάλιστα τον μακαρίτη Παναγόπουλο, ήταν το ΝΙΚΗ 4 και με ακολουθούσε.
Του λέω, Βασίλη, έχω βλάβη στον αριστερό κινητήρα, έχω ελαττώσει την ταχύτητα μου κοίταξε όταν περάσεις, να μην συγκρουστούμε». Τελικά το ΝΙΚΗ 4 του Βασίλη Παναγόπουλου προσπέρασε το ΝΙΚΗ 3 του Σωτήρη Στέφα λίγο πριν το τελικό προορισμό.
Όπως θυμάται ο βετεράνος πιλότος η υποδοχή των Noratlas έγινε εν μέσω καταιγιστικών πυρών. Πριν την προσγείωση στο δίαυλο 27 του αεροδρομίου Λευκωσίας ο Στέφας γίνεται αυτόπτης μάρτυρας του πιο τραγικού συμβάντος της επιχείρησης ΝΙΚΗ.
«Όπως βύθισα ήταν στη Μακεδονίτισσα βλέπω μια μεγάλη φωτιά κατάλαβα ότι ήταν αεροσκάφος. Ήταν το ΝΙΚΗ 4 το έμαθα αργότερα. Ανατρίχιασα που είδα το θέαμα με τις φλόγες».
Σε διαδικασία προσγείωσης, το ΝΙΚΗ 3 δέχεται και αυτό ένα βλήμα, όμως για καλή του τύχη, όπως μας εξομολογήθηκε ο έλληνας πιλότος, στον κινητήρα που είχε πάθει βλάβη. Ο Στέφας τελικά κατάφερε και προσγείωσε το ΝΙΚΗ 3.
Επί εδάφους θα συνειδητοποιήσει το μέγεθος της τραγωδίας. «Εκεί που πηγαίναμε βλέπω ένα αεροσκάφος να προσγειώνεται και να έρχεται καταπάνω μας. Ήταν το ΝΙΚΗ 6. Λέω αυτός ή στα λάστιχα την έχει φάει ή στο πιλοτήριο.
Τρέχω προς το αεροπλάνο και βγαίνει το πλήρωμα. Λέω παιδιά είστε εντάξει το Cargo ήταν γεμάτο αίματα.
Τι είχε γίνει. Το βλήμα είχε περάσει στο μέσον και όπως είχαν τα οπλικά τους συστήματα εξαγάγει το βλήμα στο κέντρο του Cargo και αυτοί που καθόντουσαν φάγανε τα θραύσματα. Άλλοι μείνανε στο τόπο και άλλοι, τραυματίσθηκαν».
Η υποδοχή των noratlas
Ο Κώστας Ορφανός ήταν ένας από τους ελεγκτές στον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου Λευκωσίας που τους δόθηκε εντολή να υποδεχθούν τα ελληνικά μεταγωγικά αεροσκάφη. «Από την πρώτη ημέρα μας είπαν ότι θα έλθουν ελληνικά αεροπλάνα στην Κύπρο.
Μας έβαλαν να παρακολουθούμε μια συγκεκριμένη συχνότητα για αρκετές ώρες μετά μας είπαν να σταματήσουμε. Το βράδυ της 21ης είχαν δώσει εντολή καν ήλθαν εδώ άνθρωποι από τα δημόσια έργα και επισκεύασαν τον μικρό διάδρομο τον 27».
Ο πύργος ελέγχου του αεροδρομίου Λευκωσίας ειδοποιήθηκε για την άφιξη των Noratlas το βράδυ της 21ης Ιουλίου. Ο Κώστας Ορφανός, όπως θυμάται, ειδοποιήθηκε πριν τα μεσάνυχτα να ανέβει στον πύργο ελέγχου, για να προσγειώσει τα αεροσκάφη που θα ερχόντουσαν μετά τις 12 τα μεσάνυχτα.
«Τα πρώτα αεροσκάφη που ήλθαν διαμαρτύρονταν συνέχεια ότι τους χτυπούσαν από κάτω. Ερχόντουσαν ψηλά και στο τέλος έκαναν βύθιση για να προσγειωθούν στο διάδρομο. Εγώ εκείνο που έκανα ήταν να ειδοποιήσω τον διοικητή της αεροπορίας, ο οποίος ήταν εδώ στο Πύργο Ελέγχου, ότι θα έπρεπε να βρουν ένα τρόπο να ενημερώσουμε τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς να μην ρίχνουν στα αεροπλάνα, γιατί είναι δικά μας.
Τώρα πιστεύω ότι καθυστέρησε πάρα πολύ να γίνει αυτό και μέχρι, σχεδόν τα τελευταία αεροπλάνα είχαν δεχθεί πυρά και κατά την προσγείωση και την απογείωση». Ο Κώστας Ορφανός, ο άνθρωπος που προσγείωσε τα 15 NORATLAS αποχώρησε από τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου στις 23 Ιουλίου 1974.
Πριν το αεροδρόμιο παραδοθεί στα Ηνωμένα Έθνη και τους Βρετανούς, θυμάται τι απέγιναν τα ελληνικά μεταγωγικά που δεν επέστρεψαν στην βάση τους. «Τα είχαμε πάρει πίσω στο διάδρομο 32 και τους είχαν βάλει φωτιά και στα τρία τα κάψανε για να μην φανούν σημάδια ότι ήλθαν εδώ ελληνικά αεροπλάνα».
Από τα 15 Noratlas που απογειώθηκαν από την Σούδα στην Ελλάδα επέστρεψαν τα 11. Το ΝΙΚΗ 3 του Σωτήρη Στέφα που παρουσίασε βλάβη στον ένα κινητήρα, το ΝΙΚΗ 6 που καταστράφηκε ολοσχερώς και το ΝΙΚΗ 12 που έμεινε από καύσιμα δεν επέστρεψαν ποτέ στην βάση τους.
Το 4ο Noratlas ήταν το ΝΙΚΗ 4 του Βασίλη Παναγόπουλου που μέχρι σήμερα παραμένει θαμμένο στο Τύμβο της Μακεδονίτισσας». Ο Σωτήρης Στέφας αρνείται, ότι υπήρχε διαταγή τότε οι πιλότοι των αεροσκαφών να εξαφανίσουν κάθε ίχνος που θα καταμαρτυρούσε τις ενοχές της Ελλάδος, αλλά και την μοναδική ανεπίσημη εμπλοκή της κατά την Τουρκική εισβολή.
Ήταν τόλμημα πιστεύω μεγάλο για να φθάσουν εδώ. Το αεροδρόμιο Λευκωσίας το κράτησαν αυτοί οι άνθρωποι, που ήλθαν από Ελλάδα, που ήταν των ΛΟΚ, ψελλίζει ο Κώστας Ορφανός, λίγο πριν η εξομολόγησή του φθάσει στο τέλος της.
ΠΗΓΗ: http://www.kathimerini.com.cy/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=214161&desktop=
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το http://aeroporiapostratos.blogspot.gr/ είναι ένα ελεύθερο ακομμάτιστο Ιστολόγιο, που έχει ως σκοπό την παρουσίαση θεμάτων - ανακοινώσεων των Αποστράτων. Με Αντικειμενικότητα, Τεκμηρίωση των Ειδήσεων και Σεβασμό στην Αεροπορική Ιδέα!
Δεν υιοθετούμε τις απόψεις των συγγραφέων των άρθρων που μας ζητούνται για ανάρτηση - των σχολίων των επισκεπτών μας στο κάτω μέρος των αναρτήσεων - καθώς και των θεμάτων που αναμεταδίδουμε για πληροφόρηση από άλλα Ιστολόγια ή το διαδίκτυο. Όλα τα ανωτέρω τα αφήνουμε αποκλειστικά στην κρίση των αναγνωστών μας. Εμείς απλά κάνουμε καταγραφή των γεγονότων. Μπορείτε και σεις να στείλετε προς ανάρτηση τη δική σας άποψη ή και το σχόλιο σας . Σε περίπτωση που υπάρξει ανάρτηση, της οποίας είστε κάτοχος πνευματικών δικαιωμάτων, ή που θίγεστε από αυτή, επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας για την απαραίτητη διόρθωση. Εάν έχει συμβεί κάτι από τα παραπάνω δεν θα έχει γίνει εσκεμμένα από μέρους μας.
Τα σχόλια επιτρέποντα καθώς και τα ανωνύμως. Σας παρακαλούμε όμως στα γραφόμενά σας να είστε ευπρεπείς - σύμφωνα με τους Νόμους και να αποφεύγονται ύβρεις κατά προσώπων και ατεκμηρίωτων στοιχείων. Η ανάρτησή των σχολίων θα γίνεται με μικρή καθυστέρηση και μετά από σχετικό έλεγχο ΜΟΝΟΝ για την ευπρέπεια του λόγου και για την αποφυγή τυχόν δυσάρεστων μελλοντικών καταστάσεων μεταξύ προσώπων που πιθανόν να θίγονται. Οι επισκέπτες – αναγνώστες μας μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα και όπως το επιθυμούν. Στο Ιστολογίο μας διατηρούμε το δικαίωμα της ευπρέπειας λόγου όλων των συμμετεχόντων συμπεριλαμβανομένων και των σχολίων των αναγνωστών μας , παρακαλούμε σεβαστείτε το, σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την συνεργασία σας.
aeroporiapostratos@gmail.com