Η μεγάλη κοροϊδία με την «πυραμίδα» των ΕΔ (Επιστολή)

Γράφει ο 
Σγος ε.α. Κων/νος Λιούτας
Απόφοιτος ΣΤΥΑ
π. πρόεδρος ΕΑΑΑ/Παραρτήματος Λάρισας
MCs in International Studies

Η μεγάλη κοροϊδία με την «πυραμίδα» των ΕΔ

Η ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας υποστηρίζει ότι η νέα δομή κατανομής προσωπικού έρχεται να θεραπεύσει μια διαχρονική παθογένεια των Ενόπλων Δυνάμεων, ήτοι την έλλειψη πυραμιδικής δομής στους βαθμούς και τη συνακόλουθη ανεστραμμένη βαθμολογική πυραμίδα. Ο ισχυρισμός αυτός, ωστόσο, δεν επιβεβαιώνεται ούτε από τα αριθμητικά δεδομένα του ίδιου του νομοσχεδίου ούτε από τις πραγματικές συνέπειες που αυτό επιφέρει στη λειτουργία της στρατιωτικής ιεραρχίας.

Σημειώνεται ότι..............τα στοιχεία στα οποία βασίζονται οι διαφάνειες και τα γραφήματα που παρουσιάστηκαν από τον υπουργό ως «ακλόνητα επιχειρήματα» βρίσκονται αποκλειστικά στη διάθεση των Γενικών Επιτελείων και δεν είναι προσβάσιμα σε κανέναν τρίτο για έλεγχο ή επαλήθευση, ούτε καν στη Βουλή των Ελλήνων, η οποία δεν γνωρίζει πόσες οργανικές θέσεις υπάρχουν στις ΕΔ, ακόμα και στους ανώτατους αξιωματικούς. Το γεγονός αυτό καθιστά τα παρουσιαζόμενα στοιχεία εύλογα αμφισβητήσιμα. Τα δε παραδείγματα «συσσώρευσης αξιωματικών» που προβάλλονται από τον ΥΕΘΑ για συγκεκριμένες μονάδες αφορούν κυρίως μη μάχιμες, μη επιχειρησιακές μονάδες και εντάσσονται σε μια γενικότερη επικοινωνιακή προσπάθεια τεκμηρίωσης προειλημμένων αποφάσεων.

Ας δούμε όμως στο παρακάτω γράφημα τι προτείνουν ο ΥΕΘΑ και η κυβέρνηση για τη νέα πυραμίδα η οποία υποστηρίζεται ότι αποκαθιστά την πυραμιδική δομή κατανομής του προσωπικού.

Νέα Πυραμίδα Αξιωματικών-Υπαξιωματικών

Βλέποντας την κατανομή για τους αξιωματικούς παρατηρούμε ότι προβλέπει:

Υπολοχαγός 3.700

Λοχαγός 3.750

Ταγματάρχης 3.500

Αντισυνταγματάρχης 3.650

Για να ανταποκρίνεται το παρουσιαζόμενο πυραμιδικό διάγραμμα στην πραγματικότητα, ο αριθμός των Αντισυνταγματαρχών θα έπρεπε να είναι περίπου το ένα τρίτο των Υπολοχαγών. Αντί αυτού, εμφανίζονται σχεδόν ισάριθμοι, γεγονός που αναιρεί πλήρως την έννοια της πυραμιδικής δομής.

Όταν τέσσερις συνεχόμενοι βαθμοί έχουν σχεδόν τον ίδιο αριθμό στελεχών, δεν μιλάμε για πυραμίδα διοίκησης αλλά για οριζόντια συσσώρευση βαθμών η οποία απεικονίζεται στο παρακάτω διάγραμμα.

Σε μια λειτουργικά ορθή πυραμίδα προσωπικού, η μείωση του αριθμού στελεχών ανά βαθμό είναι συνεχής και ορατή όπως φαίνεται στο επόμενο γράφημα, παρόλο που ακόμα και αυτοί οι αριθμοί δεν συνιστούν μια πραγματική πυραμίδα καθώς ο αριθμός των Αντισυνταγματαρχών και Συνταγματαρχών έπρεπε να είναι πολύ μικρότερος.

Από τα παραπάνω γραφήματα προκύπτει ότι η νέα δομή προσωπικού που παρουσίασε ο ΥΕΘΑ δεν αποτυπώνει σε καμία περίπτωση μια νέα οργανική/πραγματική πυραμίδα, καθώς δεν συμβαδίζει με καμία κλασική στρατιωτική δομή διοίκησης και χρησιμοποιείται επικοινωνιακά για να δικαιολογήσει τις αλλαγές σταδιοδρομίας των υπαξιωματικών.

Πυραμίδα Υπαξιωματικών

Σύμφωνα με το αφήγημα, η κατανομή των υπαξιωματικών με τη νέα δομή είναι πυραμιδική για να υποστηριχθεί η «αποτελεσματική διοίκηση» και η «επιχειρησιακή λειτουργικότητα».

Η πραγματικότητα, όμως, δεν υπηρετεί τα γραφήματα ούτε τα επικοινωνιακά τεχνάσματα του Υπουργείου. Πρόκειται για μια παράσταση, που προσπαθεί να μεταμφιέσει αριθμητικές ανωμαλίες σε μεταρρύθμιση, 

παραπλανώντας τους πολίτες, τη Βουλή και, το χειρότερο, τους ίδιους τους στρατιωτικούς που καλούνται να υπηρετήσουν πλέον σε μια δομή χωρίς ιεραρχική λογική.

Με την προτεινόμενη δομή προβλέπονται 8.600 ανθυπασπιστές οι οποίοι θα είναι σχεδόν όσοι και οι λοχίες, 8.700, δηλαδή αναλογία 1/1. 

Κατ΄ αντιστοιχία, στο σώμα των αξιωματικών θα έπρεπε να υπάρχουν 2.880 Αντιστράτηγοι, όσοι και οι Ανθυπολοχαγοί.

Είναι αυτό πυραμιδική δομή; 

Κατηγορηματικά όχι. Σε μια πραγματική πυραμίδα Υπαξιωματικών, οι Λοχίες (βάση) πρέπει να είναι σαφώς περισσότεροι, οι Επιλοχίες λιγότεροι, οι Αρχιλοχίες ακόμη λιγότεροι και οι Ανθυπασπιστές ελάχιστοι (κορυφή του σώματος). Αν κάθε Λοχίας “οδηγείται” τελικά σε Ανθυπασπιστή, τότε ο βαθμός του Ανθυπασπιστή παύει να είναι κορυφή και γίνεται μαζικός βαθμός.

Η ίδια αναλογία υφίσταται και στο σύνολο. 

Οι ανθυπασπιστές μαζί με τους αρχιλοχίες είναι 19.400 ενώ οι επιλοχίες μαζί με τους λοχίες είναι 20.000 δηλαδή και εδώ σχεδόν απόλυτη ισοδυναμία, αναλογία 1/1.



Τα παραπάνω δύο γραφήματα δείχνουν ότι η ύπαρξη σχεδόν ίσου αριθμού Λοχιών και Ανθυπασπιστών και ίσου αριθμού Ανθυπασπιστών, Αρχιλοχιών και Επιλοχιών, Λοχιών καταργούν στην πράξη τη λογική της υποστηριζόμενης ιεραρχικής κλιμάκωσης και μετατρέπουν το σώμα των Υπαξιωματικών σε οριζόντια κατανομή και όχι πυραμίδα.

Το να επικαλείσαι την ανάγκη πυραμιδικής δομής ενώ σχεδιάζεις ίσους αριθμούς στη βάση και στην κορυφή είναι απόλυτη αντίφαση και καθαρή παραπλάνηση.

Με λίγα λόγια η νέα δομή προσωπικού δεν είναι μεταρρύθμιση. Είναι μια κατασκευή, που υπονομεύει τη φυσική ιεραρχία, καταργεί την εμπειρία και την αξιοκρατία, και επιβάλλει μια αριθμητική «πυραμίδα» που δεν έχει καμία σχέση με πραγματική διοικητική λογική. 

Το νομοσχέδιο δεν επιλύει προβλήματα, τα πολλαπλασιάζει και τα κλειδώνει για δεκαετίες.

Δυο κατηγορίες Υπαξιωματικών

Η συνέχεια της ύπαρξης δυο κατηγοριών υπαξιωματικών με σχεδόν παρόμοια εξέλιξη δημιουργεί επιπρόσθετες στρεβλώσεις που θα προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, ένας 55χρονος Επιλοχίας ΕΠΟΠ με δεκαετίες υπηρεσίας και εμπειρίας θα είναι ομοιόβαθμος και με τα ίδια καθήκοντα με τον 22χρονο απόφοιτο σχολής υπαξιωματικών, τον γιο του. Αυτό δεν είναι θεωρητικό σενάριο. Είναι απολύτως ρεαλιστική συνέπεια του μοντέλου που εισάγει το νομοσχέδιο. Το μοντέλο αυτό είναι ασύμβατο (θεσμικά και λειτουργικά) καθώς στις Ένοπλες Δυνάμεις, η ηλικία συνδέεται άρρηκτα με εμπειρία, η εμπειρία με ικανότητα διοίκησης και καθοδήγησης και η διοίκηση με ευθύνη. 

Η εξίσωση, «22=55» στον ίδιο βαθμό και με τα ίδια καθήκοντα είναι διοικητικά αδιανόητη. 

Καταρρέει η έννοια της φυσικής ιεραρχίας, γεννώνται εντάσεις, απαξίωση και σύγκρουση ρόλων και υπονομεύεται η πειθαρχία. Οι Ένοπλες Δυνάμεις βασίζονται όχι μόνο στη νομική αλλά και στη φυσική αποδοχή της ιεραρχίας.

Μισθολόγιο

Ο Υπουργός υποστηρίζει ότι όλο το προσωπικό των ΕΔ θα δει σημαντικές αυξήσεις ανεξαρτήτως βαθμού και ισχυρίζεται ότι ακόμα σημαντικότερες αυξήσεις θα δουν οι υπαξιωματικοί προκειμένου να δικαιολογήσει την αφαίρεση 6 βαθμών προαγωγής αξιωματικού.

Για να υποστηρίξει αυτό το επιχείρημα χρησιμοποιεί διάφορα παραδείγματα. Στα παραδείγματα που παρουσιάζονται, για να αποδειχθεί η «βελτίωση» του μισθολογίου, δεν επιλέγονται τυπικές περιπτώσεις αλλά κυρίως ειδικές θέσεις με υψηλά πρόσθετα επιδόματα. Έτσι δημιουργείται ψευδής εικόνα γενικευμένης αύξησης αποδοχών.

Παρουσιάζεται ως ενδεικτικός ο Κελευστής κανονιοφόρου ενώ αφορά πλήρωμα που λαμβάνει σημαντικό ειδικό επίδομα πλεύσης και δεν αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειοψηφία των Κελευστών. Η πλειοψηφία των Κελευστών, Λοχιών και Σμηνιών υπηρετεί χωρίς τα συγκεκριμένα επιδόματα.

Παρουσιάζεται ως ενδεικτικός ο Ανθυπασπιστής Διοικήσεως Μεραρχίας με αυξημένο επίδομα ευθύνης που αφορά μικρό ποσοστό του συνόλου των Ανθυπασπιστών. Η μεγάλη πλειοψηφία των Ανθυπασπιστών δεν θα κατέχει θέση Διοικήσεως, δεν θα λαμβάνει το αντίστοιχο επίδομα και άρα θα έχει χαμηλότερες πραγματικές αποδοχές.

Παρουσιάζεται ως ενδεικτικός ο Δίοπος που υπηρετεί σε φρεγάτα με υψηλό επίδομα πλοίου και επιχειρησιακής ετοιμότητας και δεν είναι αντιπροσωπευτικός του μέσου Δίοπου. Ο Δίοπος φρεγάτας αποτελεί ειδική κατηγορία όχι τον κανόνα.

Παρουσιάζεται ως ενδεικτικός ο Υπολοχαγός που υπηρετεί στην παραμεθόριο και λαμβάνει το «επίδομα» παραμεθορίου.

Όταν παρουσιάζεις παραδείγματα οφείλουν να αφορούν τον μέσο όρο και όχι τις ευνοϊκότερες εξαιρέσεις. Η χρήση επιδομάτων διογκώνει τεχνητά το αποτέλεσμα, είναι παραπλανητική και δεν αποτυπώνει την πραγματική μισθολογική εικόνα.

Όπως αναφέρει ο έγκριτος αναλυτής των αποδοχών του προσωπικού των ΕΔ κ. Αχιλλέας Καρασαββίδης οι αυξήσεις που προβλέπονται είναι μεγαλύτερες στην κατηγορία Α, αρκετά μικρότερες στην κατηγορία Γ και στην κατηγορία Β υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά αποδοχών μεταξύ παλαιότερων και νεώτερων σειρών ΑΣΣΥ. 

Σε σχέση με το παλιό μισθολόγιο η σειρά ΑΣΣΥ 2008 με 24 έτη δικαιούται μικτή αύξηση 343 € το 2030, καθαρή 214 € ενώ η σειρά ΑΣΣΥ 2011 πάλι με 24 έτη υπηρεσίας, το 2033 θα δικαιούται μικτή αύξηση 5 €, καθαρή 1,82 €.

Ως εκ΄ τούτου άνθρακες ο θησαυρός των δήθεν τεράστιων αυξήσεων στους υπαξιωματικούς. Οι αυξήσεις που παρουσιάζονται από τον υπουργό είναι ψευδή εικόνα γενικευμένης μισθολογικής ενίσχυσης ενώ αφορούν, κυρίως, ειδικές κατηγορίες προσωπικού που ούτως ή άλλως τις είχαν σε κάποιο βαθμό και σήμερα.

Ανώτατοι Αξιωματικοί

Στην παρουσίαση του ΥΠΕΘΑ (σελ. 9), όπως υποστήριξε και ο Α/ΓΕΕΘΑ, Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, οι ανώτατοι αξιωματικοί εμφανίζονται ως υπεύθυνοι για τη δημοσιονομική κατάρρευση και τον εκτροχιασμό των συνταξιοδοτικών ταμείων. Στη διαφάνεια αναφέρεται ότι το 90% των Ταξιάρχων με δικαστικές προσφυγές προήχθησαν σε ε.α. υποστρατήγους. Με άλλα λόγια, αν κάποιος στρατιωτικός αισθανθεί αδικημένος και προσφύγει στη δικαιοσύνη, αυτό εμφανίζεται σαν αμάρτημα.

Υποστηρίζεται επίσης ότι υπάρχει «μεγάλος αριθμός» ανώτατων αξιωματικών, χωρίς να αναφέρεται ο ακριβής αριθμός, ούτε στη διαφάνεια, ούτε στην προτεινόμενη δομή. Πρόκειται για προφανή ασάφεια και έλλειψη διαφάνειας, καθώς η Βουλή τουλάχιστον έχει κάθε δικαίωμα να γνωρίζει πόσοι είναι και θα είναι οι ανώτατοι αξιωματικοί.

Σεβασμός στις επιλογές – Θεματοφύλακες, όχι αναθεωρητές

Όλες αυτές τις «στρεβλώσεις» του συστήματος ποιος τις δημιούργησε; Το προσωπικό των ΕΔ; Ή εκείνοι που νομοθετούν για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα; Αντί ο Α/ΓΕΕΘΑ να πει ευθέως την πολιτική ηγεσία και τους βουλευτές: «Εσείς κύριοι είστε οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι για τις στρεβλώσεις», προτιμά να φορτώνει την ευθύνη στους στρατιωτικούς, καθιστώντας τους αποδιοπομπαίους τράγους μιας πολιτικής που αγνοεί την ουσία και θυσιάζει τη λογική στο βωμό της επικοινωνίας και ψηφοθηρίας.

Με ασυνήθιστη για Αρχηγό φρασεολογία και εμφανή επιθετικότητα απέναντι στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, δήλωσε ότι το επιχείρημα περί «18.000 μορίων των αποφοίτων ΑΣΣΥ έναντι 11.000 της ΣΣΕ, οι οποίοι αύριο θα είναι αρχηγοί» δεν ευσταθεί, επειδή, όπως είπε, «έκαναν τις επιλογές τους». Πράγματι, έκαναν τις επιλογές τους. Καμία όμως από αυτές δεν προέβλεπε την κατάληξή τους στον βαθμό του Ανθυπασπιστή. Κύριε Αρχηγέ, σεβαστείτε τις επιλογές τους και μη λησμονείτε ότι εσείς και οι λοιποί Αρχηγοί είστε θεματοφύλακες ενός συστήματος σταδιοδρομίας που σχεδιάστηκε και θεσπίστηκε από τους προκατόχους σας, όχι εντολοδόχοι για την ανατροπή του εις βάρος του προσωπικού.

Ας απαντήσει κάποιος με ειλικρίνεια: 

ποιο είναι το πραγματικό όφελος για τις ΕΔ; Τι σημαντική διαφορά έχει αν τα καθήκοντα που σήμερα εκτελούν οι Ανθυπολοχαγοί και Υπολοχαγοί ΑΣΣΥ ανατεθούν στους 8.600 Ανθυπασπιστές; Η απάντηση είναι σαφής, για να δημιουργηθεί ένα καθαρό ταξικό σώμα, στο οποίο, οι ικανότητες, η εμπειρία και η πραγματική προσφορά υποβαθμίζονται. Ο 22χρονος Ανθυπολοχαγός μιας ημέρας πρέπει να είναι ανώτερος του 42χρονου ΑΣΣΥ με 20 χρόνια υπηρεσίας και εμπειρίας.

Οι ΑΣΣΥ, ακόμη και με μεταπτυχιακά, διδακτορικά και εξαιρετικά προσόντα, πρέπει να παραμείνουν υπαξιωματικοί, όπως τα μέλη μιας κλειστής και προκαθορισμένης κάστας όπου το πεπρωμένο τους καθορίζεται εκ των άνω και όχι από την αξία τους. 

Πλανώνται όμως πλάνην οικτράν, κανένα νομοσχέδιο, καμία «μεταρρύθμιση» δεν μπορεί να ακυρώσει την αξία της εμπειρίας, τα προσόντα, την ικανότητα και την πραγματική προσφορά και σύντομα οι εμπνευστές θα το καταλάβουν με τον πιο πικρό τρόπο. Πριν είναι αργά ας σταματήσουν επιτέλους τα ψεύτικα λόγια και τα παραπλανητικά στοιχεία που προσβάλλουν την κοινή νοημοσύνη. 

Η κοροϊδία της «πυραμίδας» είναι πλέον ξεκάθαρη, αριθμοί χειραγωγημένοι, δομές παραποιημένες και ισοσταθμίσεις που καταργούν κάθε έννοια αξιοκρατίας και ιεραρχίας ενώ όσοι πίστεψαν σε αυτή θα αναγκαστούν σύντομα να αντικρίσουν την ωμή πραγματικότητα. 

Οι Ένοπλες Δυνάμεις χρειάζονται ηρεμία, σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης μεταξύ του προσωπικού, πλήρη αφοσίωση στο καθήκον τους και σαφή κατεύθυνση για την αποστολή τους, χωρίς να γίνονται όμηροι πολιτικών και επικοινωνιακών σκοπιμοτήτων.